(Το παρακάτω κείμενό μας δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα www.newsbomb.gr)
ΠΕΡΙΚΟΠΗ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΔΡΟΜΙΚΕΣ ΕΙΣΦΟΡΕΣ ΓΙΑ ΙΔΙΟΚΤΗΤΕΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΚΑΤΑΛΥΜΑΤΩΝ;
Γράφει ο δικηγόρος Γιάννης Μαυρωνάς.
Εγκύκλιος για την ασφάλιση και τις εισφορές ιδιοκτητών τουριστικών καταλυμάτων.
Επιβεβαίωση της υποχρέωσης απόδοσης εισφοράς και της κατάργησης των απαλλαγών και αναπάντητες εκκρεμότητες.
Το θέμα με την ασφαλιστική αντιμετώπιση των ιδιοκτητών τουριστικών καταλυμάτων είναι αρκετά κρίσιμο, ενόψει του μεγάλου μέρους του πληθυσμού που αφορά, αλλά κυρίως λόγω της αβεβαιότητας που υπήρχε μέχρι τώρα για την ρύθμισή του στα πλαίσια του ΕΦΚΑ.
Η από 13/4/2018 υπουργική απόφαση του Υφυπουργού Κοινωνικής Ασφάλισης, σε απάντηση ερωτήματος που του είχε τεθεί από την αρμόδια Διεύθυνση του ΕΦΚΑ, ενώ επιβεβαιώνει την υποχρέωση απόδοσης εισφοράς ακόμα και για αυτούς που με το παλαιό καθεστώς είχαν απαλλαγή λόγω παράλληλης ασφάλισης για άλλη δραστηριότητα, δεν δίνει σαφή απάντηση όσον αφορά τις συνέπειες, ιδιαίτερα όσον αφορά τους συνταξιούχους ιδιοκτήτες τουριστικών καταλυμάτων, αλλά και όσων βρίσκονται εν αναμονή της έκδοσης της σύνταξής τους.
Πριν αναφέρουμε το περιεχόμενο της εγκυκλίου ας κάνουμε μια αναδρομή και μια ανάλυση του νομικού πλασίου και των εκκρεμοτήτων που υπάρχουν.
Με βάση το αρ. 58 παρ. 1 του Ν. 4144/2013 οι ιδιοκτήτες τουριστικών καταλυμάτων δυναμικότητας έως και πέντε δωματίων, ασφαλίζονταν υποχρεωτικά στον ΟΓΑ.
Εφόσον τα πρόσωπα αυτά ασφαλίζονταν σε οποιονδήποτε ασφαλιστικό οργανισμό ή έπαιρναν σύνταξη από οποιονδήποτε ασφαλιστικό οργανισμό είχαν απαλλαγή από την υποχρέωση ασφάλισης στον ΟΓΑ.
Η απαλλαγή αυτή προέκυπτε από το αρ. 34 του Ν. 1140/1981 περί μη υποχρέωσης ασφάλισης στον ΟΓΑ εφόσον υπήρχε ασφάλιση σε άλλο Ταμείο ή σύνταξη από άλλο Ταμείο. Στο άρθρο αυτό άλλωστε παρέπεμπε και η διάταξη του Ν.4144/2013 η οποία ρύθμιζε τις υποχρεώσεις ασφάλισης των ιδιοκτητών τουριστικών ακινήτων.
Εξάλλου, ιδιοκτήτες τουριστικών καταλυμάτων δυναμικότητας από έξι μέχρι και δέκα δωματίων, που δεν ήταν ασφαλισμένοι στον ΟΓΑ, ασφαλίζονταν υποχρεωτικά στον OAEE. Με την ίδια λογική όπως και στον ΟΓΑ, και οι υπόχρεοι ασφάλισης στον ΟΑΕΕ, έπαιρναν απαλλαγή από την απόδοση ασφαλιστικών εισφορών στο Ταμείο αυτό, εφόσον ήταν ασφαλισμένοι σε οποιονδήποτε Φορέα Ασφάλισης από άλλη αιτία ή έπαιρναν σύνταξη από οποιδήποτε Ταμείο Ασφάλισης. Την απαλλαγή αυτή έπαιρναν τόσο οι ενδιαφερόμενοι ασφαλισμένοι, οι οποίοι ξεκινούσαν μια τουριστική επιχείρηση ως ιδιοκτήτες, όσο και αυτοί που κατέθεταν τις αιτήσεις τους για να βγουν στην σύνταξη, μαζί με τους ήδη συνταξιούχους.
Ο Νόμος 4387/2016, γνωστός και ως Νόμος Κατρούγκαλου, ο οποίος εισήγαγε τον ΕΦΚΑ και έφερε αλλαγές στον τομέα των εισφορών και των συντάξεων μεταξύ άλλων , ουσιαστικά έθεσε εκποδών την διάταξη του αρ. 34 του Ν. 1140/1981 περί μή υποχρέωσης ασφάλισης στον ΟΓΑ σε περίπτωση άλλης ασφάλισης ή λήψης σύνταξης . Ειδικότερα, με την σχετική Υπουργική Απόφαση που δημοσιεύτηκε στις 31-12- 2016, συνάγεται ότι καταργήθηκαν όλες οι απαλλαγές διπλής ασφάλισης , για όποιον έχει δεύτερη οικονομική- ασφαλιστέα δραστηριότητα. Από 1.1.2017 λοιπόν ο νόμος εισήγαγε την υποχρέωση δεύτερης ασφάλισης για κάθε επιπλέον ασφαλιστέα δραστηριότητα και την συνακόλουθη υποχρέωση απόδοσης επιπλέον εισφοράς στον ΕΦΚΑ. Όλες οι παράλληλες οικονομικές δραστηριότητες υπάγονται πλέον στο πεδίο εφαρμογής τών άρθρων 36, 38, 39 και 40 του Ν. 4387/2016 και προκύπτει υποχρέωση ασφάλισης και απόδοσης εισφοράς στον ΕΦΚΑ για κάθε ασφαλιστέα δραστηριότητα
Επομένως ακόμα και εάν κάποιος είναι ασφαλισμένος, για παράδειγμα ως μισθωτός στον ΕΦΚΑ-ΙΚΑ, εάν είναι ιδιοκτήτης τουριστικού καταλύματος, θα πρέπει να αποδώσει δεύτερη εισφορά και για αυτήν την δραστηριότητα. Το ίδιο εάν είναι ασφαλισμένος στον ΟΓΑ ή στον ΟΑΕΕ. Το ίδιο και εάν παίρνει σύνταξη από τον ΕΦΚΑ.
Ενώ λοιπόν ο νόμος Κατρούγκαλου θέσπισε την υποχρέωση παράλληλης ασφάλισης για κάθε ασφαλιστέα δραστηριότητα, το αρ. 58 παρ 1 του Ν 4144/2013 που δίνει απαλλαγή ασφάλισης στους ιδιοκτήτες τουριστικών καταλυμάτων παραμένει ενεργό και έχουμε εν ισχύ δύο διατάξεις που συγκρούονται. Η μία δίνει απαλλαγή από την υποχρέωση καταβολής εισφοράς και η άλλη ( η ρύθμιση του νόμου Κατρούγκαλου δηλαδή), η άλλη επιβάλλει ξεκάθαρα την απόδοση εισφορών για κάθε ασφαλιστέα δραστηριότητα. Εννοείται βεβαίως ότι δεν τίθεται ζήτημα πλέον να ισχύσουν απαλλαγές απόδοσης εισφορών για τους ιδιοκτήτες τουριστικών καταλυμάτων.
Το θέμα όμως είναι ότι όσο διαρκούσε αυτή η σύγκρουση διατάξεων, έμενε «έωλη» η ασφάλιση της δραστηριότητας όσων νοικιάζουν τουριστικά καταλύματα .Επίσης δεν προκύπτει ξεκάθαρα η κλίμακα εισφορών με βάση την οποία θα πρέπει να ασφαλίζονται πλέον ανάλογα με τα δωμάτια του καταλύματος οι ιδιοκτήτες . Το πιο λογικό με βάση και το πνεύμα του νόμου ότι δεν θα υπάρχει κάποια διάκριση ανάλογα με τα δωμάτια, αλλά απόδοση εισφοράς ανάλογα με το δηλωθέν εισόδημα από αυτήν την δραστηριότητα.
Η Υπουργική Απόφαση της 13/4/2018 λοιπόν αναφέρει τα εξής:
Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 58 του ν.4144/2013, οι ιδιοκτήτες τουριστικών καταλυμάτων των παραγράφων 1 και 2 του άρθρου 2 του ν.2160/1993 και του π.δ. 33/1979, όπως ισχύουν, και γενικά όλων των κύριων και μη κύριων καταλυμάτων με το ειδικό σήμα λειτουργίας του ΕΟΤ δυναμικότητας, σε όλη την Επικράτεια, έως και 5 δωματίων υπήχθησαν στην ασφάλιση του πρώην ΟΓΑ και κατέβαλαν ασφαλιστικές εισφορές αγροτών.
Με τις διατάξεις του άρθρου 1 παρ. 3 του ν.4425/2016 η ανωτέρω κατηγορία ασφαλισμένων από 1/1/2017 καταβάλλει ασφαλιστικές εισφορές σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 39 του ν.4387/2016 για τους ελεύθερους επαγγελματίες (ασφαλισμένους του πρώην ΟΑΕΕ). Από 1/1/2017 και εφεξής ο χρόνος ασφάλισης για τον οποίο έχουν καταβληθεί ασφαλιστικές εισφορές θεωρείται καταρχήν χρόνος ασφάλισης στον ΕΦΚΑ και όχι στους επιμέρους πρώην φορείς που εντάχθηκαν στον ΕΦΚΑ. Στο πλαίσιο αυτό ο χρόνος ασφάλισης από 1/1/2017 και εφεξής των ανωτέρω ιδιοκτητών τουριστικών καταλυμάτων θεωρείται ως χρόνος ασφάλισης στον ΕΦΚΑ λόγω άσκησης ελεύθερου επαγγέλματος, δεδομένου ότι καταβάλλονται ασφαλιστικές εισφορές βάσει του άρθρου 39 του ν.4387/2016, όπως ισχύει. Συνεπώς, οι εν λόγω ασφαλισμένοι, τόσο ασφαλιστικά όσο και συνταξιοδοτικά, αντιμετωπίζονται από 1/1/2017 όπως και οι λοιποί ελεύθεροι επαγγελματίες, προερχόμενοι από τον πρώην ΟΑΕΕ.
Σε περίπτωση όμως που τα ανωτέρω πρόσωπα, εκτός των τουριστικών καταλυμάτων, ασκούν και άλλη δραστηριότητα για την οποία υπάγονται υποχρεωτικά στην ασφάλιση του ΕΦΚΑ ως προερχόμενοι από τον πρώην ΟΓΑ, για το σύνολο του εισοδήματος τους από την αγροτική δραστηριότητα και τα τουριστικά καταλύματα καταβάλλουν από 1/1/2017 ασφαλιστικές εισφορές βάσει του άρθρου 40 του ν.4387/2016, όπως ισχύει, και αντιμετωπίζονται, ασφαλιστικά και συνταξιοδοτικά, όπως και τα λοιπά πρόσωπα που ασκούν αγροτική δραστηριότητα.
Τα ανωτέρω εφαρμόζονται αντίστοιχα και στις περιπτώσεις ιδιοκτητών τουριστικών καταλυμάτων δυναμικότητας από 6 έως 10 δωμάτια σε όλη την Επικράτεια, που είναι παράλληλα εγγεγραμμένοι στο Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων.
Τα ερωτήματα λοιπόν που προκύπτουν κατόπιν των παραπάνω είναι :
Αφού η ιδιοκτησία τουριστικού καταλύματος θεωρείται ασφαλιστέα στον ΕΦΚΑ δραστηριότητα/ απασχόληση, συνταξιούχος που έχει ταυτόχρονα εισόδημα ως ιδιοκτήτης τουριστικού καταλύματος θα έχει περικοπή της σύνταξής του, ως απασχολούμενος συνταξιούχος; Και αν ναι, από πότε; Από 1.1.2017;
Τι θα γίνει με υποψήφιους συνταξιούχους ιδιοκτήτες τουριστικών καταλυμάτων που έχουν υποβάλει αιτήσεις συνταξιοδότησης και περιμένουν την έκδοση της σύνταξής τους και είχαν από παλιά απαλλαγή από την ασφάλιση ως ιδιοκτήτες, λόγω παράλληλης ασφάλισης;
Θα κληθούν οι ιδιοκτήτες τουριστικών καταλυμάτων που έχουν παράλληλη ασφάλιση ως μισθωτοί ή αυτοαπασχολούμενοι να αποδώσουν αναδρομικά επιπλέον εισφορές ως ιδιοκτήτες τουριστικών καταλυμάτων από 1.1.2017 ;