Θίγονται άμεσα οι παραιτηθέντες προς συνταξιοδότηση εκπαιδευτικοί και βραχυπρόθεσμα όλοι οι ενδιαφερόμενοι δημόσιοι υπάλληλοι
Το άρθρο μας αυτό δημοσιεύτηκε στο site alfavita.gr και μπορείτε να το δείτε και εδω: https://www.alfavita.gr/ekpaideysi/372629_emploki-thigontai-amesa-oi-paraitithentes-pros-syntaxiodotisi-ekpaideytikoi-kai?amp
Το άρθρο αυτό είναι μια άτυπη ανοιχτή επιστολή προς τους αρμοδίους στο Υπουργείο Παιδείας, το Υπουργείο Εργασίας και τον Τομέα Συντάξεων Δημοσίου του e- ΕΦΚΑ.
Τις τελευταίες μέρες μια πολύ σημαντική μερίδα εκπαιδευτικών που υπέβαλαν τις παραιτήσεις τους για συνταξιοδότηση ένα μήνα πριν, βρίσκονται αντιμέτωποι με μια ανευ προηγουμένου ταλαιπωρία, ανασφάλεια και αβεβαιότητα, που μπορεί να συγκριθεί μόνο με την αναστάτωση που είχε προκληθεί πάλι στους εκπαιδευτικούς κατά την ψήφιση του νόμου 4387/2016, η έναρξη ισχύος του οποίου τότε (12-5-2016 και μετά) συνέπιπτε με τις παραιτήσεις των εκπαιδευτικών, οι οποίοι δεν γνώριζαν συνταξιοδοτούμενοι, θα κατατάσσονταν στους παλαιούς ή τους νέους συνταξιούχους, με τις γνωστές σε όλους μας πλέον συνέπειες που επέφερε αυτή η διχοτόμηση. Αβεβαιότητα δημιουργήθηκε και με τις αιτήσεις εξαγοράς πλασματικών και τις προθεσμίες που εξασφάλιζαν χαμηλότερη τιμή εξαγοράς ενόψει της σταδιακής εκτόξευσης της εισφοράς εξαγοράς τους από την 1.1.2017 και μετά. Κοινό χαρακτηριστικό όλων αυτών των κενών ερμηνείας που δημιουργήθηκαν είναι ότι οι αρμόδιοι φορείς άργησαν χαρακτηριστικά να διευκρινίσουν τι θα ισχύει και αναγκαστήκαμε κάποιοι πριν γίνει αυτό να αρθρογραφήσουμε με καθαρά λόγια και και με συγκεκριμένα νομικά επιχειρήματα όχι «χρησμούς Πυθίας» και διπλωματικά «ναι μεν αλλά», λέγοντας τι ισχύει νομικά και προτείνοντας λύσεις αν και δεν θεωρώ ότι είναι αυτός ο ρόλος μας και περισσότερο αυτό θα έπρεπε να βαρύνει τους καθ’ ύλην κρατικούς αρμόδιους για το υπαλληλικό και συνταξιοδοτικό καθεστώς των εκπαιδευτικών και δημοσίων υπαλλήλων, καθώς και τους συνδικαλιστικούς τους εκπροσώπους και τα νομικά τους επιτελεία.
Σε κάθε περίπτωση, το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι παραιτηθέντες εκπαιδευτικοί τώρα, θεωρώ ότι ακόμα πιο σοβαρό, διότι για πρώτη φορά, δεν γνωρίζουν εάν δικαιούνται σύνταξης, ενώ έχουν ήδη υποβάλει την παραίτησή τους και για τους έχει παρέλθει η προθεσμία ανάκλησης της παραιτησεως αυτής.
Το πρόβλημα στο οποίο αναφερόμαστε είναι το ζήτημα της μειωμένης σύνταξης για τους ασφαλισμένους στο Δημόσιο και συγκεκριμένα, όσες γυναίκες έχουν συμπληρώσει 25ετία μέχρι το 2010 και όσους, ανεξαρτήτως φύλου, έχουν συμπληρώσει 25ετία το 2011 και το 2012, καθώς οι παραπάνω προϋποθέσεις έδιναν μέχρι τώρα το δικαίωμα για λήψη μειωμένης σύνταξης με την συμπλήρωση των 55, 56 και 58 ετών αντίστοιχα.
Ενώ πολλοί εκπαιδευτικοί λοιπόν έχουν παραιτηθεί, με σκοπό στην αίτηση απονομής σύνταξής τους που έπεται και συνάπτεται με την με την αναγκαστική λύση της υπαλληλικής τους σχέσης τις 31.8.2022, να ζητήσουν την λήψη μειωμένης σύνταξης με την συμπλήρωση της κρίσιμης ηλικίας των 55 , 56 ή 58 εντός του 2022, δεν έχουν διαβεβαιωθεί από τον Τομέα Συντάξεων Δημοσίου του e- ΕΦΚΑ ότι θεμελιώνουν το δικαίωμα σε σύνταξη.
Αντιλαμβανόμαστε όλοι ότι δεν είναι αποδεκτό σε ένα σύγχρονο καθεστώς κράτους δικαίου, να μην γνωρίζεις εάν μπορείς να αποχωρήσεις σε σύνταξη, ενώ υποχρεούσαι από τις διατάξεις να αποφασίσεις προς τούτο δεσμευτικά σε συγκεκριμένες ημερομηνίες.
Αυτήν τη στιγμή λοιπόν ο Τομέας Απονομής Συντάξεων Δημοσίου του e- ΕΦΚΑ ενημέρωσε ότι δεν έχει τελική απάντηση για το αν δικαιούνται ή οχι μειωμένη σύνταξη και ότι έχει αποσταλεί εκ μέρους του Τομέα ερώτημα στο Νομικό Συμβούλιο του Κράτους για να αποφανθεί αυτό σχετικά! Ενώ λοιπόν εκπνέει τις ώρες και μέρες αυτές η προθεσμία που έχουν οι εκπαιδευτικοί για να ανακαλέσουν τις παραιτήσεις τους, το ερώτημα εκκρεμεί στο Νομικό Συμβούλιο του Κράτους. Άρα οι άνθρωποι αυτοί βρίσκονται μετέωροι.
Κατά τη νομική μας άποψη, κακώς άνοιξε το θέμα της κατάργησης των μειωμένων συντάξεων στο Δημόσιο. Αυτό δείχνει μια διάθεση κατάργησης του δικαιώματος αυτού, η οποία δυστυχώς επιβοηθήθηκε από την κινδυνολογία και διάφορων συναδέλφων δικηγόρων σχετικά με τα όρια ηλικίας που άνοιξαν την συζήτηση αυτή μέσα στο 2021, διότι για να λέμε τα πράγματα ως έχουν, αυτές οι τακτικές φέρνουν κόσμο στα γραφεία και βεβαίως δημιουργούν ωραίους τίτλους στις εφημερίδες και τα σάιτ. Βέβαια αυτή η κινδυνολογία, η οποία κατέληξε τώρα στην αποστολή του ερωτήματος προς το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους, βασίζεται σε μία διαστρεβλωμένη ανάγνωση των διατάξεων και των παγίως ερμηνευθέντων μέχρι σήμερα από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους.
Πιο αναλυτικά, τα ηλικιακά όρια συνταξιοδότησης/ δικαιώματα τα οποία καταργούνται από 1.1.2022 είναι όσα δεν έχουν θεμελιωθεί μέχρι τις 31.12.2021 με βάση του Πίνακες 1 και 2 με τα Όρια Ηλικίας. Θεμελίωση σύμφωνα με τους κανόνες του κοινωνικοασφαλιστικού δικαίου επέρχεται όταν συμπληρώνεται ο απαραίτητος χρόνος ασφάλισης και η απαιτούμενη ηλικία, όπου αυτή προβλεπεται. Έτσι με βάση την αρχιτεκτονική των παραπάνω Πινάκων, ανάλογα με το πότε κάποιος ασφαλισμένος συμπλήρωνε μετά την 18/8/2015 τον απαραίτητο χρόνο ασφάλισης και την απαραίτητη ηλικία με βάση τα προ τοθ Ν. 4336/2016 ισχύοντα, θεμελίωνεδικαίωμα συνταξιοδότησης στο νέο μεταβατικό όριο ηλικίας που προέβλεπε η κλιμάκωση των Πινάκων 1 και 2. Το εάν θα ίσχυαν αυτά τα μεταβατικά όρια ηλικίας, τα οποία με τους παραπάνω όρους είχαν κατοχυρωθεί μέχρι την 31.12.2021 και από το 2022 και μετά είναι κάτι που σε κάθε τόνο και σε κάθε περίπτωση είχαμε τονίσει ακόμα και κόντρα στο ρεύμα των γραφόμενων και διακινούμενων στον Τύπο και ακόμα και μετά το γνωστό πλέον ατυχές δελτίο τύπου του Υπουργείου Εργασίας, που αντί να ξεκαθαρίσει τα πράγματα, προκάλεσε ακόμα μεγαλύτερη σύγχυση, μπλέκοντας το δικαίωμα της αναγνώρισης πλασματικών ετών με την ισχύ των θεμελιωμένων μεταβατικών ορίων ηλικίας. Το αχρείαστα συσκοτισμένο αυτό τοπίο ήρθε, μετά από όλο τον θόρυβο που δημιουργήθηκε, να διορθώσει ο Υφυπουργός αρμόδιος σε θέματα Κοινωνικής Ασφάλισης κ. Τσακλόγλου με εγκύκλιό του, που ξεκαθάριζε αυτό που λέγαμε εμείς από την αρχή. Τα θεμελιωμένα δικαιώματα ασκούνται και μετά το 2022 και οποτεδήποτε!
Όσον αφορά την μειωμένη σύνταξη στο Δημόσιο λοιπόν, αυτό που λησμονούν ορισμένοι είναι ότι ως συνταξιοδοτικό δικαίωμα θεμελιώνεται κατά τις κείμενες διατάξεις και με τη μέχρι τώρα αδιασάλευτη εφαρμογή τους από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους και τον ΕΦΚΑ, μόνο με την συμπλήρωση της 25ετίας και όχι με την συμπλήρωση συγκεκριμένης ηλικίας. Η συμπλήρωση της ηλικίας στο Δημόσιο για λήωη μειωμένης σύνταξης, όπως για παράδειγμα των ηλικιών των 55, 56 ή 58 ετών, αποτελούσε ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΚΑΤΑΒΟΛΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΚΑΙ ΟΧΙ ΘΕΜΕΛΙΩΤΙΚΟ ΟΡΟ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΟΝ ΧΡΟΝΟ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ. Θεμελιωτική προϋπόθεση εν προκειμένω αποτελεί μόνο η συμπλήρωση της 25ετίας σε συγκεκριμένο χρόνο και ειδικότερα, είτε το 2010, είτε το 2011, είτε το 2012. Σε διαφορετική περίπτωση από την έναρξη της ισχύος του νόμου 4335/2016 και των Πινάκων με τα όρια ηλικίας και μετά , ανάλογα με το πότε θα συμπλήρωε κάποιος ασφαλισμένος ή ασφαλισμένη την επίμαχη ηλικία, θα άλλαζε και το μεταβατικό όριο ηλικίας του για μειωμένη σύνταξη. Για παράδειγμα, εάν το όριο ηλικίας των 56 ετών για μειωμένη σύνταξη με 25ετία μέχρι το τέλος του 2011 είχε υπαχθεί στην ισχύ των ηλικιακών μεταβάσεων του νόμου 4336/2015, κάποιος ασφαλισμένος του Δημοσίου με 25ετία το 2011 , ο οποίος έγινε 56 το το 2019 , θα έπρεπε να δικαιούται να λάβει μειωμένη σύνταξη με βάση τον Πίνακα 2 στην ηλικία των 62 και 11 μηνών. Έγινε ποτέ αυτό; Όχι βέβαια. Αντιθέτως όποιος ασφαλισμένος του Δημοσίου με 25ετία το 2011, έγινε 56 το 2019 και αίτήθηκε μειωμένης σύνταξης την έλαβε ή σε κάθε περίπτωση θα τη λάβει εάν δεν έχει απονεμηθεί αυτή ακόμα. Επομένως οι Πίνακες με τα όρια ηλικίας δεν επηρέασαν ποτέ τις ηλικίες των 55, 56 και 58 ετών για καταβολή των μειωμένων συντάξεων στο Δημόσιο και αυτό ορθώς γιατί όπως το ίδιο το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους με εγκύκλιό του το 2016 επιβεβαίωσε ότι με βαση την συνταξιοδοτική νομοθεσία του Δημοσίου, η ηλικίες αυτές αποτελούσαν δυνατότητα έναρξης καταβολής σύνταξης και όχι όρο θεμελίωσης και έτσι δεν επηρεάζονται από την ισχύ των πινάκων με τα όρια ηλικίας.
Με βάση το παραπάνω, το ερώτημα το οποίο απευθύνεται προς το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους, αλλά και γενικότερα παραμένει εκκρεμές είναι εσφαλμένο, διότι το θέμα το οποίο τίθεται είναι εάν τις 31.12.2021 σταμάτησε το δικαίωμα σε αυτές τις συντάξεις. Μα, όπως αναφερθηκε , προέβλεπε η νομοθεσία και οι αρχές του κοινωνικοασφαλιστικού δικαίου και επιβεβαίωσε και το Υπουργείο Εργασίας με εγκύκλιό του, το μόνο το οποίο δεν διασφαλίζεται μετά τις 31.12.2021 είναι τα μη θεμελιωμένα δικαιώματα μέχρι τότε και σε κάθε περίπτωση αυτά τα οποία είχαν επηρεαστεί απο τις ηλικιακές μεταβάσειςτων Πινάκων με τα όρια ηλικίας. Όπως αναλύθηκε παραπάνω, το όριο ηλικίας των 55, 56 και 58 για σύνταξη στο Δημόσιο, δεν είχε υπαχθεί ουδέποτε ούτε κατά τον νόμο, ούτε κατ’ερμηνεία αυτού αλλά προεχόντως ούτε στην πράξη (δηλαδή στην έκδοση των συνταξιοδοτικών αποφάσεων του Δημοσίου ) στο πεδίο εφαρμογης των Πινάκων Ηλικίας. Αφού λοιπόν από 1.1.2022 αυτό που τελείωσε είναι τα μεταβατικά όρια πριν τα 62 ή τα 67 που όριζαν αυτοί οι Πίνακες, με ποια λογική το ερώτημα τίθεται για το εάν πρέπει να ισχύσουν και μετά το 2022 οι μειωμένες συντάξεις στο Δημόσιο, με βάση την λήξη της ισχύος ηλικιακών μεταβάσεων στις οποίες δεν υπήχθησαν ποτέ, διότι το μόνο ζητούμενο είναι η συμπλήρωση 25ετίας;
Σε κάθε περίπτωση , οι εμπλεκόμενοι θα πρέπει να αναλάβουν τις ευθύνες τους. Οι λύσεις που αυτή την στιγμή φαίνονται εφικτές ποικίλουν, ανάλογα με την απάντηση που θα έρθει από το Νομικό συμβούλιο του Κράτους, η οποία βέβαια πρέπει να τονίσουμε ότι συνιστά γνωμοδότηση, την οποία θα πρέπει να υιοθετήσει εάν επιθυμεί μετά ο e ΕΦΚΑ ή το Υπυργείο Εργασία, το λιγότερο με σχετική εγκύκλιο που θα ανατρέπει τις μέχρι τώρα ισχύουσες. Μην ξεχνάμε μάλιστα ότι σε περίπτωση αμφισβήτησης, τα ζητήματα αυτά τέμνονται οριστικά από τα ερμόδια δικαστήρια.
Η πρώτη λύση θα ήταν το Υπουργείο Παιδείας να παρατείνει την περίοδο ανάκλησης των παραιτήσεων των ενδιαφερόμενων μέχρι το θέμα να λυθεί οριστικά και να δοθεί με κάθε νόμιμο τρόπο μια απάντηση, σχετικά με το αν το δικαίωμα στις μειωμένες συντάξεις συνεχίζει να ισχύει.
Η δεύτερη λύση είναι ακόμα και αν καταργηθεί, αυτο το δικαίωμα, για λόγους χρηστής διοίκησης και προστασίας της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης του ασφαλισμένου, όσες αιτήσεις συνταξιοδότησης έχουν λάβει χώρα πριν την έκδοση της σχετικής εγκυκλίου ή της σχετικής νομοθετικής διάταξης, να γίνουν αποδεκτές, διότι θα έχουν κατατεθεί από ασφαλισμένους που εύλογα και νόμιμα θεωρούσαν ότι έχουν αυτό το δικαίωμα.
Ας ελπίσουμε να επικρατήσει τόσο η λογική για αυτά που πρέπει να ισχύουν σε ένα ευνομούμενο κράτος όσο και η ευαισθησία, διότι μιλάμε για τον οικονομικό προγραμματισμό και εν τέλει την ίδια την ζωή ολόκληρων οικογενειών.