Σύμφωνα με την ερμηνευτική εγκύκλιο του Υπουργείου Οικονομικών και του κυρίου Χουλιαράκη, διευκρινίζονται τα παρακάτω για τον υπολογισμό της σύνταξης των ασφαλισμένων στο Δημόσιο καθώς και για το πως διαμορφώνονται τα όρια ηλικίας σύμφωνα με τους πίνακες του νόμου 4336/2015.
Αναλυτικά:
ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ
1. Με τις διατάξεις των άρθρων 3 και 4 του ν. 3865/2010 καθιερώθηκε νέος τρόπος υπολογισμού της σύνταξης των ασφαλισμένων του Δημοσίου, για όσους υπαλλήλους-λειτουργούς του Δημοσίου καθώς και στρατιωτικούς θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα από 1/1/2015 και μετά.
Τα πρόσωπα αυτά, σύμφωνα με τις ανωτέρω διατάξεις, για τα έτη υπηρεσίας τους από 1/1/2011 και μετά, δικαιούνται:
α. βασική σύνταξη, το ποσό της οποίας αντιστοιχεί στα έτη ασφάλισής τους από 1/1/2011 έως την ημερομηνία συνταξιοδότησής τους.
β. τμήμα σύνταξης, που αντιστοιχεί στα έτη ασφάλισής τους μέχρι 31/12/2010, το οποίο υπολογίζεται σύμφωνα με τις οικείες προϊσχύουσες του ν. 3865/2010 συνταξιοδοτικές διατάξεις και τμήμα σύνταξης που αντιστοιχεί στα έτη ασφάλισής τους από 1/1/2011 έως την ημερομηνία συνταξιοδότησής τους (αναλογικό ποσό σύνταξης).
2. Με τις διατάξεις των παρ. 1 και 2 του ν. 4336/2015, σε συνδυασμό με τις διατάξεις του άρθρου 1 του ν. 4337/2015, επεκτάθηκε ο ανωτέρω τρόπος υπολογισμού της σύνταξης και σε όσους έχουν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι την 31/12/2014 και αποχωρούν από την υπηρεσία από 1/9/2015 και μετά.
Παράδειγμα: Έστω ότι υπάλληλος έχει προσληφθεί στο Δημόσιο την 1/8/1982 και αποχωρεί από την υπηρεσία την 3/8/2016. Η υπηρεσία του υπαλλήλου αυτού ανέρχεται συνολικά σε 33 έτη.
Η σύνταξη του ανωτέρω υπαλλήλου με βάση τις προαναφερόμενες διατάξεις του ν. 3865/2010 θα υπολογισθεί ως εξής:
α. για την υπηρεσία του από 1/8/1982 μέχρι και 31/12/2007 (25 έτη υπηρεσίας), με βάση τις διατάξεις του π.δ. 169/2007, όπως αυτές ίσχυαν πριν την ισχύ του ν. 3029/2002, β. για την υπηρεσία του από 1 /1/2008 μέχρι και 31/12/2010 (3 έτη υπηρεσίας), με βάση τις διατάξεις του ν. 3029/2002 και γ. για την υπηρεσία του από 1/1/2011 μέχρι 3/8/2016 (έτη 5, μήνες 8), με βάση τις διατάξεις του ν. 3865/2010.
Για την υπηρεσία του αυτή, δικαιούται:
– βασική σύνταξη, της οποίας το ποσό θα ανέρχεται σε 360×5/33 (συνολικός χρόνος ασφάλισης)=54,5€ μηνιαίως και
– αναλογική σύνταξη για την υπηρεσία του από 1/1/2011 μέχρι 31/8/2016 (5 έτη υπηρεσίας). Το άθροισμα των επιμέρους ποσών που προκύπτουν με βάση τον προαναφερόμενο υπολογισμό αποτελεί το συνολικό ποσό της σύνταξης.
Προϋποθέσεις καταβολής κατώτατου ορίου σύνταξης
Με τις διατάξεις της παρ. 5 του άρθρου 55 του π.δ. 169/2007 προβλέπεται για τους υπαγομένους στο συνταξιοδοτικό καθεστώς του Δημοσίου κατώτατο όριο σύνταξης το οποίο ανέρχεται σε 364,45 € μηνιαίως. Οι διατάξεις αυτές, όπως ισχύουν μετά την τροποποίησή τους με την παρ. 4 του άρθρου 1 του ν. 4337/2015, ορίζουν ότι όσοι έχουν αποχωρήσει ή αποχωρούν από την Υπηρεσία από 1/7/2015 και εφεξής, χωρίς να έχουν συμπληρώσει το 67ο έτος της ηλικίας τους, θα λαμβάνουν μέχρι τη συμπλήρωση του έτους αυτού το ποσό της σύνταξης που αναλογεί στα έτη ασφάλισής τους. Μετά τη συμπλήρωση του 67ου έτους της ηλικίας, η σύνταξή τους θα αναπροσαρμοσθεί στο ποσό των 364,45€.
ΕΞΑΙΡΕΣΕΙΣ:
Η συμπλήρωση του προαναφερόμενου 67ου έτους της ηλικίας για την καταβολή του ποσού του κατώτατου ορίου σύνταξης των 364,45€, δεν ισχύει για όσους:
– είναι ανάπηροι με ποσοστό αναπηρίας 67% και άνω και λαμβάνουν το επίδομα ανικανότητας των διατάξεων του άρθρου 54 του π.δ 169/2007,
– λαμβάνουν σύνταξη ως παθόντες στην Υπηρεσία και ένεκα ταύτης,
– λαμβάνουν σύνταξη ως παθόντες λόγω βίαιου συμβάντος ή τρομοκρατικής ενέργειας,
– λαμβάνουν κατά μεταβίβαση σύνταξη λόγω θανάτου του/της συζύγου τους ή του γονέα τους.
Καταβολή μειωμένης σύνταξης λόγω αποχώρησης πριν τη συμπλήρωση ορίου ηλικίας
Προβλέπεται νέος τρόπος υπολογισμού της μείωσης της σύνταξης στις περιπτώσεις που ο υπάλληλος αποχωρεί από την υπηρεσία πριν τη συμπλήρωση του νέου ορίου ηλικίας.
Ειδικότερα ορίζεται ότι το ποσό της μειωμένης σύνταξης το οποίο προκύπτει με βάση τις προϊσχύουσες του ν. 4336/2015 διατάξεις μειώνεται περαιτέρω κατά 10%. Η πρόσθετη αυτή μείωση (10%) θα ισχύει μέχρι τη συμπλήρωση του κατά περίπτωση νέου ορίου ηλικίας.
Παράδειγμα: Υπάλληλος που με βάση τα νέα όρια ηλικίας μπορεί να συνταξιοδοτηθεί με τη συμπλήρωση του 63ου έτους της ηλικίας και αποχωρεί από την υπηρεσία με τη συμπλήρωση του 59ου έτους της ηλικίας. Εάν έχει θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι την 31/12/2011, το ποσοστό μείωσης της σύνταξής του ανέρχεται σε 24% (4 έτη x 6% για κάθε έτος).
Έστω ότι το ακαθάριστο ποσό της βασικής σύνταξης πριν τη μείωση ανέρχεται σε 1.000€. Το ποσό αυτό λόγω της ανωτέρω μείωσης θα διαμορφωθεί σε 760€ μηνιαίως, ποσό το οποίο θα λαμβάνει ο δικαιούχος καθ’ όλη τη διάρκεια του συνταξιοδοτικού του βίου.
Με βάση τις προαναφερόμενες διατάξεις της περ. β της παρ. 16 του άρθρου 56 του π.δ. 169/2007, όπως ισχύουν μετά την τροποποίησή τους με τις διατάξεις της περ. β της παρ. 5 του άρθρου 1 του ν. 4337/2015, το προαναφερόμενο ποσό των 760€ θα μειωθεί περαιτέρω κατά 10% και θα διαμορφωθεί σε 684€, ποσό το οποίο θα λαμβάνει ο δικαιούχος μέχρι τη συμπλήρωση του 63ου έτους της ηλικίας του (νέο όριο ηλικίας συνταξιοδότησής του).
Αύξηση ορίων ηλικίας για την καταβολή σύνταξης
Τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης των υπαλλήλων-λειτουργών του Δημοσίου, που έχουν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι και την 31/12/2012 και δεν έχουν συμπληρώσει το κατά περίπτωση ισχύον όριο ηλικίας για την καταβολή της σύνταξης μέχρι και την 18/8/2015 (προηγουμένη της ημερομηνίας έναρξης ισχύος του ν. 4336/2015), αυξάνονται σταδιακά από 19/8/2015 έως και την 1/1/2022 σύμφωνα με τους ακόλουθους Πίνακες 1 και 2.
Πώς θα διαβάσετε τους πίνακες
Στη στήλη «Ηλικία» αποτυπώνεται το ισχύον κατά την 18/8/2015 όριο ηλικίας συνταξιοδότησης, ενώ στη στήλη «Ηλικία συνταξιοδότησης» αποτυπώνεται το ισχύον κατά περίπτωση από 19/8/2015 μέχρι και την 1/1/2022 νέο όριο ηλικίας καταβολής της σύνταξης.
– Τα πρόσωπα που υπάγονται στους Πίνακες, μπορούν να συνταξιοδοτηθούν με τη συμπλήρωση του νέου ορίου ηλικίας, όπως αποτυπώνεται στους Πίνακες αυτούς, κατά περίπτωση και αντιστοιχεί στο ημερολογιακό έτος κατά το οποίο τα προαναφερόμενα πρόσωπα συμπληρώνουν το ισχύον, κατά περίπτωση, μέχρι και την 18/8/2015, όριο ηλικίας συνταξιοδότησής τους.
– Στις περιπτώσεις που το ισχύον κατά την 18/8/2015 όριο ηλικίας συνταξιοδότησης είναι δεκαδικός αριθμός, για την εφαρμογή των Πινάκων λαμβάνεται υπόψη ο αμέσως επόμενος ακέραιος αριθμός.
– Εάν το προβλεπόμενο από τους Πίνακες μεταβατικό όριο ηλικίας συμπληρώνεται μετά την 1/1/2022, η σύνταξη καταβάλλεται κατά το έτος που συμπληρώνεται το νέο αυτό όριο ηλικίας.
Εφαρμογή πίνακα 1
Υπάλληλοι-λειτουργοί του Δημοσίου που έχουν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι και την 31/12/2012 και δεν έχουν συμπληρώσει το κατά περίπτωση ισχύον όριο ηλικίας για την καταβολή της σύνταξης μέχρι και την 18/8/2015 (προηγουμένη της ημερομηνίας έναρξης ισχύος του ν. 4336/2015), υπάγονται στον Πίνακα 1 εφόσον με βάση τις ισχύουσες κατά την 18/8/2015 συνταξιοδοτικές διατάξεις:
α. έχουν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα το έτος 2010 και λαμβανομένων υπόψη και των διατάξεων του δεύτερου και τρίτου εδαφίου της παρ. 16 του άρθρου 56 του π.δ. 169/2007, μπορούν να συνταξιοδοτηθούν:
αα. με τη συμπλήρωση 35 ετών ασφάλισης και ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας (εάν έχουν προσληφθεί στο Δημόσιο μέχρι την 31-12-1982) ή
ββ. με τη συμπλήρωση 35 ετών ασφάλισης και του 58ου έτους της ηλικίας ή με τη συμπλήρωση 37 ετών ασφάλισης και ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας (εάν έχουν προσληφθεί στο Δημόσιο από 1-1-1983 και μετά).
β. έχουν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα το έτος 2011 και μπορούν να συνταξιοδοτηθούν με τη συμπλήρωση 36 ετών ασφάλισης και του 58ου έτους της ηλικίας.
γ. έχουν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα το έτος 2012 και μπορούν να συνταξιοδοτηθούν με τη συμπλήρωση 37 ετών ασφάλισης και του 59ου έτους της ηλικίας.
2. Το νέο όριο ηλικίας συνταξιοδότησης των ανωτέρω προσώπων αντιστοιχεί στο έτος κατά το οποίο συμπληρώνουν αθροιστικά τα προαναφερόμενα, κατά περίπτωση, έτη ασφάλισης και το ισχύον την 18/8/2015, κατά περίπτωση, όριο ηλικίας καταβολής της σύνταξης. Επιπρόσθετα για την υπαγωγή στον Πίνακα 1, απαραίτητη προϋπόθεση είναι τα ανωτέρω πρόσωπα να έχουν συμπληρώσει ή να συμπληρώνουν τα κατά περίπτωση ως άνω αναφερόμενα έτη ασφάλισης μέχρι την 31 /12/2021.
Ειδικά όσα από τα ανωτέρω πρόσωπα:
α. δεν έχουν συμπληρώσει τα ως άνω, κατά περίπτωση, έτη ασφάλισης μέχρι και την 31/12/2021, μπορούν να συνταξιοδοτηθούν, είτε με τη συμπλήρωση 40 ετών ασφάλισης και του 62ου έτους της ηλικίας τους είτε υπαγόμενα στον Πίνακα 2. Εξυπακούεται ότι στην περίπτωση υπαγωγής τους στον Πίνακα 2, ως ισχύοντα κατά την 18/8/2015 όρια ηλικίας καταβολής της σύνταξης λαμβάνονται υπόψη τα γενικά όρια ηλικίας συνταξιοδότησης και όχι αυτά τα οποία αποτελούν προϋπόθεση για την υπαγωγή στον Πίνακα 1 (55ο, 58ο και 59ο) σε συνάρτηση με τη συμπλήρωση των αντίστοιχων ετών ασφάλισης (35, 36 και 37).
β. έχουν συμπληρώσει τα ως άνω, κατά περίπτωση, έτη ασφάλισης μέχρι και την 31/12/2021, αλλά δεν έχουν συμπληρώσει μέχρι την ημερομηνία αυτή το ισχύον, κατά περίπτωση, μέχρι την 18/8/2015 όριο ηλικίας συνταξιοδότησης, η σύνταξη μπορεί να καταβληθεί κατά το έτος που τα πρόσωπα αυτά συμπληρώνουν το νέο όριο ηλικίας, το οποίο αποτυπώνεται στον Πίνακα 1 και αντιστοιχεί στο ημερολογιακό έτος κατά το οποίο συμπληρώνουν τα κατά περίπτωση ισχύοντα ως άνω έτη υπηρεσίας.
γ. δεν έχουν συμπληρώσει μέχρι και την 18/8/2015 τα κατά περίπτωση ισχύοντα ως άνω έτη ασφάλισης (35 ή 37) για καταβολή της σύνταξης ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας, από 19/8/2015 και μετά, υπάγονται στον Πίνακα 1, ως έτος δε βάσης για την εισαγωγή τους στις παραμέτρους του Πίνακα ορίζεται το 58ο ή το 55ο έτος της ηλικίας τους, αντίστοιχα, όπως αυτό διαμορφώνεται στην οικεία στήλη του προαναφερόμενου Πίνακα. Από τα ανωτέρω σαφώς προκύπτει ότι όσοι συμπληρώνουν από 19/8/2015 και μετά τα κατά περίπτωση έτη ασφάλισης (35 ή 37) για καταβολή της σύνταξης ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας, υπάγονται στον Πίνακα 1, όπως δε ρητά αναφέρεται στο Μέρος της Εγκυκλίου αυτής «ΕΞΑΙΡΕΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΥΞΗΣΗ ΤΩΝ ΟΡΙΩΝ ΗΛΙΚΙΑΣ», όσοι έχουν συμπληρώσει τα προαναφερόμενα έτη ασφάλισης (35 ή 37), κατά περίπτωση μέχρι και την 18/8/2015, δεν υπάγονται στις διατάξεις της παρ. 6 του ν. 4336/2015 σχετικά με τη σταδιακή αύξηση των ορίων ηλικίας και επομένως εξακολουθούν να συνταξιοδοτούνται ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας, οποτεδήποτε και αν αποχωρήσουν από την Υπηρεσία.
Εφαρμογή Πίνακα 2
Υπάλληλοι-λειτουργοί του Δημοσίου που έχουν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι και την 31 /12/2012 και δεν έχουν συμπληρώσει το κατά περίπτωση ισχύον όριο ηλικίας για την καταβολή της σύνταξης μέχρι και την 18/8/2015 (προηγουμένη της ημερομηνίας έναρξης ισχύος του ν. 4336/2015), υπάγονται στον Πίνακα 2 εφόσον δεν πληρούν τις προϋποθέσεις υπαγωγής στον Πίνακα 1.
Τα ηλικιακά όρια του Πίνακα 2 ισχύουν και επί των εκπαιδευτικών λειτουργών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης οι οποίοι μπορούσαν να συνταξιοδοτηθούν με την συμπλήρωση 30έτούς υπηρεσίας και του 55ου έτους της ηλικίας τους ή με την συμπλήρωση 30ετούς υπηρεσίας και του 60ού έτους της ηλικίας τους, ανάλογα με το έτος θεμελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος.
Επισημαίνεται ότι για όσους θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα από 1/1/2013 και μετά, ήδη ισχύουν τα γενικά ηλικιακά όρια όπως αυτά διαμορφώθηκαν με τους νόμους 3865/2010 και 4093/2012, ήτοι το 67ο για πλήρη σύνταξη και το 62ο για μειωμένη ή εναλλακτικά δυνατότητα συνταξιοδότησης με 40 χρόνια ασφάλισης και συμπληρωμένο το 62ο έτος της ηλικίας.
ΠΙΝΑΚΑΣ 2
Εξαιρέσεις από την αύξηση των ορίων ηλικίας
Οι διατάξεις της παρ. 6 του άρθρου 1 του ν. 4336/2015 με τις οποίες αυξάνονται σταδιακά από 19/8/2015 τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης δεν έχουν εφαρμογή για τις ακόλουθες κατηγορίες υπαλλήλων – λειτουργών του Δημοσίου:
α. για όσους αποχώρησαν από την Υπηρεσία (λύση της υπαλληλικής σχέσης) μέχρι και την 18/8/2015. Για τα πρόσωπα αυτά για τα οποία, είτε εκκρεμεί η έκδοση συνταξιοδοτικής πράξης, είτε έχει εκδοθεί συνταξιοδοτική πράξη και η σύνταξή τους τελεί υπό αναστολή (λόγω μη συμπλήρωσης του κατά περίπτωση ισχύοντος ηλικιακού ορίου), εξακολουθούν να ισχύουν τα ηλικιακά όρια που ίσχυαν κατά τον κρίσιμο χρόνο της αποχώρησής τους από την Υπηρεσία.
β. για αυτούς που απολύθηκαν από την Υπηρεσία λόγω ανικανότητας από 19/8/2015 και μετά ή αποχώρησαν από την Υπηρεσία με παραίτηση από την ίδια ημερομηνία και μετά και ανήκουν στην κατηγορία των πασχόντων από τις «ειδικές παθήσεις» (παραπληγικοί, τετραπληγικοί, τυφλοί, νεφροπαθείς , πάσχοντες από μεσογειακή αναιμία κλπ), καθώς και γι’ αυτούς που ενώ έχουν θεμελιώσει δικαίωμα σύνταξης και αποχωρήσει πριν από την ηλικία συνταξιοδότησης καταστούν στο μεταξύ ανίκανοι κατά ποσοστό τουλάχιστον 67% (υποπερ. αα & ββ της περ. β της παρ.3 του άρθρου 56 του π.δ. 169/2007).
γ. για όσους με βάση την προϊσχύουσα του ν. 4336/2015 συνταξιοδοτική νομοθεσία μπορούσαν να συνταξιοδοτηθούν με τη συμπλήρωση 35 ή 37 ετών ασφάλισης ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας, κατά περίπτωση και κατά την 18/8/2015 είχαν συμπληρώσει τα έτη αυτά. Για τα πρόσωπα που συμπληρώνουν τα 35 ή 37 έτη ασφάλισης μετά την ανωτέρω ημερομηνία, το 58ο ή 55ο έτος ηλικίας λογίζεται ως όριο ηλικίας για τις ανάγκες εφαρμογής των Πινάκων 1 & 2 κατά περίπτωση.
δ. για τους εκπαιδευτικούς που είχαν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι 31/12/2010 και κατά την 18/8/2015 είχαν συμπληρώσει τα 30 έτη και το 55ο έτος της ηλικίας τους ή τα 30 έτη και το 60ό έτος της ηλικίας τους, κατά περίπτωση. Εάν μία εκ των δύο προϋποθέσεων (30 + 55 ή 30 + 60 κατά περίπτωση) δεν έχει συμπληρωθεί κατά την ανωτέρω ημερομηνία, το νέο όριο ηλικίας των προσώπων αυτών αυξάνεται με βάση τους Πίνακες 1 ή 2, κατά περίπτωση, όπως και των λοιπών δημοσίων υπαλλήλων.
ε. για όσους κατά την 18/8/2015 έχουν συμπληρώσει τόσο τον απαιτούμενο για τη συνταξιοδότησή τους χρόνο ασφάλισης όσο και το προβλεπόμενο κατά περίπτωση όριο ηλικίας για την καταβολή πλήρους σύνταξης.
στ. για τους γονείς που έχουν παιδί άγαμο και ανίκανο για την άσκηση κάθε βιοποριστικού επαγγέλματος κατά ποσοστό 67% και άνω, για τους οποίους εξακολουθεί να ισχύει η συμπλήρωση 25ετίας για την θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος και η συμπλήρωση του 50ού έτους της ηλικίας για την καταβολή της σύνταξης. Χρήση του δικαιώματος αυτού, για συνταξιοδότηση με ευνοϊκότερους όρους, μπορεί να ασκηθεί από τον ένα εκ των γονέων, κατόπιν κοινής δήλωσής τους. Σε περίπτωση διάζευξης ή διάστασης των γονέων, το δικαίωμα μπορεί να ασκηθεί μόνο από αυτόν που έχει την επιμέλεια του παιδιού.
ζ. για το προσωπικό εσωτερικής φύλαξης και εξωτερικής φρούρησης των σωφρονιστικών καταστημάτων (υποπερ. εε της περ. β της παρ.3 του άρθρου 56 του π.δ. 169/2007).
η. για τους υπαλλήλους των ΟΤΑ που απασχολούνται στις ειδικότητες της παρ. 1 του άρθρου 4 του ν. 3660/2008 (Α’78), δηλ. στη συγκομιδή και αποκομιδή, μεταφορά, διαλογή, επιστασία, καταστροφή απορριμμάτων, τους εργάτες αφοδευτηρίων, τους εργάτες ταφής – εκταφής νεκρών κλπ.
